بوتیل گلایکول (Butyl Glycol) یک حلّال و ماده واسطه قدرتمند است که در بسیاری از صنایع، از جمله رنگ و رزین، چاپ، شوینده‌های صنعتی، نفت و پتروشیمی و حتی محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد فراوان دارد. این ترکیب آلی که با نام‌های دیگری نظیر ۲-بوتوکسی اتانول، بوتوکسی اتانول، اتیلن گلایکول مونوبوتیل اتر و بوتیل سلوسولو نیز شناخته می‌شود، ساختاری دوفازی دارد؛ بدین معنا که حاوی گروه الکل و اتر به‌طور هم‌زمان است و می‌تواند هم در آب و هم در حلال‌های آلی حل شود. این ویژگی، بوتیل گلیکول را به یکی از انتخاب‌های ایدئال برای تولید و فرمولاسیون انواع رنگ‌ها، مرکب‌های چاپ، شوینده‌ها و حتی محصولات مراقبتی شخصی تبدیل کرده است. در ادامه، سعی می‌کنیم به‌صورت گام‌به‌گام شما را با جنبه‌های مختلف این ماده، از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی گرفته تا روش تولید و نکات ایمنی آن آشنا کنیم و درباره قیمت بوتیل گلیکول و همچنین، خرید بوتیل گلیکول، هر آنچه را که لازم است به شما آموزش بدهیم.
بوتیل گلایکول چیست؟
بوتیل گلایکول در خانواده اترهای گلایکول قرار می‌گیرد و از لحاظ شیمیایی، یک «اتر» از اتیلن گلایکول و بوتانول محسوب می‌شود. وجه تمایز اصلی این ترکیب در توانایی بالای آن در حل‌کردن مواد مختلف، اعم از آبی و آلی، است. این ویژگی منحصربه‌فرد کمک می‌کند تا از آن در صنایع متعدد به‌عنوان یک حلال مؤثر و نیز به‌عنوان عامل هم‌کوش در فرمولاسیون محصولاتی همچون رنگ، رزین، پاک‌کننده‌ها و افزودنی‌های نفتی استفاده شود. ماندگاری زیاد، فراریت نسبی کم و قابلیت امتزاج با بسیاری از حلال‌ها سبب شده است تا این ماده جایگاه مهمی در بازار جهانی داشته باشد.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی بوتیل گلایکول
بوتیل گلایکول مایعی شفاف و فاقد رنگ است که در دمای محیط به‌صورت مایع باقی می‌ماند. بوی آن ملایم، کمی شیرین و شبیه اترهاست. از دیدگاه فیزیکی، جزو حلال‌های با نقطه جوش بالا و تبخیر نسبتاً کند است که امکان کنترل بهتر سرعت خشک‌شدن را به‌ویژه در صنعت رنگ فراهم می‌کند. در دمای پایین، به‌دلیل ساختار الکلی‌اش همچنان حالت مایع دارد و به‌راحتی منجمد نمی‌شود. در آب و اغلب حلّال‌های آلی از جمله الکل‌ها و کلروفرم قابل‌حل است. در نتیجه، به‌عنوان یک عامل هم‌کوش می‌تواند کمک کند تا دو فاز مختلف (مثلاً آب و روغن) با یکدیگر ترکیب شوند.
فرمول شیمیایی بوتیل گلایکول
فرمول شیمیایی بوتیل گلایکول به‌صورت C₆H₁₄O₂ یا در شکل گسترده‌تر CH₃(CH₂)₂CH₂OCH₂CH₂OH نمایش داده می‌شود. این فرمول نشان می‌دهد که این ترکیب از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک بخش بوتیلی (Butyl) که خاصیت آب‌گریزی بیشتری دارد، و یک بخش اتیلن گلایکول (Ethylene Glycol) که تمایل به آب‌دوستی دارد. این ساختار دوفازی (دارای گروه اتر و گروه الکل) منشأ ویژگی‌های حلالیت و سرفکتانتی (سطح فعال) آن است.
آنالیز بوتیل گلایکول
در جدول زیر خلاصه‌ای از پارامترهای مهم در آنالیز و مشخصات این ترکیب ارائه شده است:
| ویژگی | مقدار یا توضیحات |
| نام شیمیایی | ۲-بوتوکسی اتانول (2-Butoxyethanol) |
| شماره CAS | 111-76-2 |
| جرم مولکولی | حدود ۱۱۸ گرم بر مول |
| نقطه جوش (°C) | حدود ۱۷۱ درجه سانتی‌گراد |
| نقطه انجماد (°C) | حدود ۷۷- درجه سانتی‌گراد |
| دانسیته (g/cm³) | حدود ۰.۹۰ در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد |
| فشار بخار | حدود ۰.۷۶ mmHg در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد |
| حلالیت در آب | امتزاج کامل در آب |
| نقطه اشتعال (°C) | حدود ۶۰ تا ۶۷ درجه (بسته بسته) |
| شکل ظاهری | مایع بی‌رنگ، کمی روغنی و شفاف |
خواص بوتیل گلایکول
ویژگی شاخص بوتیل گلیکول، توان بالای حلالیت آن در آب و حلال‌های آلی است که موجب می‌شود دامنه وسیعی از مواد آلی و معدنی را در خود حل کند. به‌علاوه، نسبت به بسیاری از حلال‌ها از سرعت تبخیر کمتری برخوردار است و همین امر سبب می‌شود به‌عنوان حلالی «کم‌فرار» در صنایعی مانند رنگ و رزین شناخته شود. این ماده همچنین ویسکوزیته رنگ را کاهش می‌دهد و مدت‌زمان خشک‌شدن را کنترل می‌کند تا پخش‌پذیری و براقی بهتری روی سطح ایجاد شود. به‌واسطه دارابودن گروه الکلی، امکان انجام واکنش‌های شیمیایی مانند استری‌شدن یا اترسازی نیز وجود دارد که در تولید ترکیباتی نظیر بوتیل گلایکول استات کاربرد دارد.
کاربردهای بوتیل گلایکول در صنایع
بیشترین مصرف بوتیل گلایکول در صنعت رنگ و رزین است؛ به‌طوری که حدود ۷۵٪ تولید جهانی این ماده در این حوزه استفاده می‌شود. به‌خاطر سرعت تبخیر مناسب و توانایی بهبود جریان رنگ روی سطح، از آن در فرمولاسیون رنگ‌های پایه آبی و پایه حلالی استفاده می‌کنند. همچنین در تولید جوهرهای چاپ و رنگ‌های نساجی نیز به‌کار می‌رود تا هم خواص رئولوژیکی بهبود یابد و هم زمان خشک‌شدن قابل تنظیم باشد.
ین ترکیب یک حلّال عالی برای چربی‌ها، رزین‌ها و آلودگی‌های روغنی هم محسوب می‌شود. در نتیجه، شرکت‌های تولیدکننده شوینده‌های صنعتی و تجاری از آن در ساخت پاک‌کننده‌های سطوح فلزی، چربی‌گیرهای قطعات مکانیکی، مایعات ظرفشویی صنعتی و حتی فرمولاسیون ضدعفونی‌کننده‌ها بهره می‌برند.
در بخش نفت و پتروشیمی، از این ماده به‌عنوان یک سورفکتانت عمل می‌کند و از تشکیل امولسیون‌های ناخواسته یا افزایش ویسکوزیته سیال جلوگیری می‌نماید. علاوه بر این، در سیالات حفاری، تثبیت‌کننده گل حفاری و برخی از مواد دیسپرس‌کننده لکه‌های نفتی (مثل Corexit 9527) به کار می‌رود. نقش اصلی آن کمک به کاهش کشش سطحی و پخش بهتر مواد در محیط است.
در فرموله کردن محصولات آرایشی و بهداشتی، به‌عنوان یک حلال و گاه امولسیون‌کننده عمل می‌کند. از کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده گرفته تا فرمولاسیون رنگ مو، وجود این ماده می‌تواند باعث بهتر پخش‌شدن مواد مؤثره روی پوست یا مو شود و به جذب بهینه آن‌ها کمک کند.
فرایند تولید بوتیل گلایکول
رایج‌ترین روش صنعتی برای تولید بوتیل گلایکول، واکنش اتوکسیلاسیون (Ethoxylation) است؛ به‌این‌ترتیب که اتیلن اکساید (Ethylene Oxide) در حضور کاتالیزور با یک الکل مانند ان-بوتانول (n-Butanol) واکنش می‌دهد. معادله شیمیایی کلی این فرایند به‌صورت زیر است:
C2H4O+C4H9OH→C4H9OC2H4OH
علاوه‌براین، روشی دیگر مبتنی بر واکنش اترسازی بین بوتانول و ۲-کلرواتانول نیز وجود دارد؛ اما روش اتوکسیلاسیون به دلیل بازدهی بالاتر و تولید کمتر محصولات جانبی، معمول‌تر است. کسانی که قیمت بوتیل گلیکول را می‌پرسند و به‌دنبال خرید عمده بوتیل گلایکول هستند، باید بدانند که برآورد می‌شود حجم تولید جهانی این ماده بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن در سال باشد.
خطرات و عوارض بوتیل گلایکول
اگرچه بوتیل گلایکول از دید سمیت حاد (Acute Toxicity) در مقایسه با بسیاری از حلال‌های صنعتی، کم‌خطرتر است، اما تماس بیش‌ازحد یا استنشاق طولانی‌مدت بخارات آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند:
- در صورت تماس مستقیم با پوست یا پاشیدن در چشم، ممکن است سبب سوزش، قرمزی و التهاب شود.
- استنشاق بخارات در غلظت بالا می‌تواند به سردرد، تهوع و سرگیجه منجر شود.
- این ماده قابلیت اشتعال دارد و باید دور از شعله یا جرقه نگهداری شود.
نکات ایمنی نگهداری بوتیل گلایکول
پس‌از خرید بوتیل گلیکول، برای پیشگیری از خطرات احتمالی، رعایت نکات زیر ضروری است:
- بوتیل گلیکول را باید در ظروف فولادی کربنی یا استنلس‌استیل یا مخازن تفلون‌کاری شده، دور از تابش مستقیم آفتاب و حرارت نگهداری کرد.
- در انبار یا محلی که این ماده نگهداری می‌شود، باید تهویه هوا به‌خوبی صورت بگیرد تا غلظت بخارات کنترل شود.
- هنگام کار با بوتیل گلایکول، استفاده از دستکش مقاوم، عینک ایمنی و ماسک تنفسی مناسب توصیه می‌شود.
- این ماده در برابر اکسیدکننده‌های قوی حساس است و باید از اختلاط اتفاقی آن جلوگیری شود.
واردات بوتیل گلایکول
به‌دلیل محدودیت ظرفیت تولید داخلی، بخش عمده نیاز بازار ایران از طریق واردات بوتیل گلایکول تأمین می‌شود. امروزه شرکت‌های بازرگانی متعددی نظیر رز تجارت در این زمینه فعال هستند. این محصول عموماً از کشورهای آسیای شرقی (مانند چین، کره جنوبی)، اروپایی و همچنین برندهای جهانی معتبر وارد می‌شود. در خرید بوتیل گلیکول باید بدانید که نرخ ارز، هزینه حمل‌ونقل و مقررات گمرکی از عوامل تعیین‌کننده قیمت بوتیل گلیکول برای مصرف‌کنندگان داخلی هستند.
خرید بوتیل گلایکول
هنگام خرید بوتیل گلایکول، عوامل متعددی را باید مدنظر قرار داد:
- خلوص ماده؛
- برند و کشور سازنده؛
- نوع بسته‌بندی (عموماً در بشکه‌های ۲۰۰ لیتری یا حجم‌های مشابه عرضه می‌شود)؛
- مستندات فنی: (دریافت برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) و گواهی آنالیز (COA) از تأمین‌کننده، به اطمینان از کیفیت و ایمنی محصول کمک می‌کند).
قیمت بوتیل گلایکول
قیمت بوتیل گلایکول می‌تواند تحت تأثیر موارد زیر دچار نوسان شود:
- نرخ ارز: بخش عمده این ماده وارداتی است و تغییرات نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر قیمت ریالی آن دارد.
- حجم خرید: خرید عمده معمولاً با تخفیف‌های پلکانی همراه است و می‌تواند قیمت واحد را کاهش دهد.
- برند و درجه خلوص: محصولات برخی برندهای شناخته‌شده و خلوص‌های بالاتر، معمولاً گران‌تر هستند.
- نوسانات بازار جهانی: قیمت جهانی بوتیل گلایکول نیز با توجه به عرضه و تقاضا در بازارهای بین‌المللی تغییر می‌کند.
برای خرید بوتیل گلیکول و برای آگاهی از قیمت روز، بهتر است با تأمین‌کنندگان معتبر مانند رز تجارت سمیر تماس حاصل نمایید.
فروش بوتیل گلایکول با بهترین قیمت و ارسال سریع
شرکت رز تجارت، به‌عنوان یک واردکننده و تأمین‌کننده پیشرو در حوزه مواد اولیه شیمیایی، بوتیل گلایکول را با کیفیت بالا و در بسته‌بندی‌های استاندارد عرضه می‌کند. ما با هدف ایجاد یک زنجیره تأمین قدرتمند و مطمئن برای صنعتگران، تلاش می‌کنیم بهترین قیمت ممکن را در کنار ارسال سریع به سراسر کشور داشته باشیم. با اتکا به تجربه عملی در تأمین مواد شیمیایی و رعایت استانداردهای بین‌المللی، رز تجارت آماده است تا به‌عنوان شریکی استراتژیک، نیازهای گوناگون صنایع را برآورده کند. برای دریافت اطلاعات تکمیلی، مشاوره فنی و استعلام قیمت به‌روز می‌توانید همین حالا با کارشناسان ما در تماس باشید.
سخن پایانی
بوتیل گلایکول با ترکیبی از خواص عالی حلالیت، سرعت تبخیر کنترل‌شده و کاربری چندمنظوره، انتخابی ایدئال برای صنایع گوناگون است. رز تجارت به‌عنوان تأمین‌کننده‌ای مطمئن با ارائه قیمت‌های رقابتی و ارسال سریع، همراه شما در بهبود کیفیت محصولات و فرایندهای تولیدی خواهد بود. برای تجربه‌ای متفاوت در خرید مواد اولیه، کافی است با ما تماس بگیرید.
پرسش‌های متداول
۱. آیا امکان استفاده از بوتیل گلایکول به‌عنوان ماده ضدعفونی‌کننده وجود دارد؟
اگرچه بوتیل گلیکول در ترکیب پاک‌کننده‌ها به‌کار می‌رود؛ اما به‌تنهایی نقش یک ضدعفونی‌کننده مؤثر را ندارد. خواص حلالیت و رفع چربی دارد؛ اما برای گندزدایی باکتری‌ها و ویروس‌ها بهتر است از ضدعفونی‌کننده‌های تخصصی استفاده شود.
۲. آیا بوتیل گلایکول می‌تواند جایگزین الکل‌های رایج در صنعت عطرسازی شود؟
در فرمولاسیون عطرها معمولاً از حلال‌هایی با تبخیر سریع‌تر و رایحه خنثی‌تر استفاده می‌شود. بوتیل گلایکول سرعت تبخیر پایین‌تری دارد و بافت عطر را سنگین‌تر نی‌کند. ازاین‌رو، جایگزین مناسبی برای الکل‌های رایج عطرسازی محسوب نمی‌شود.
نقد و بررسی‌ها
پاکسازی فیلترهنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.